TẠM THỜI CHIA TAY 『SPY X FAMILY』,

NHỮNG KHÚC MẮC TRONG MỐI QUAN HỆ「GIA ĐÌNH BÌNH THƯỜNG」. ĐIỀU MÀ CHÚNG TA HỌC ĐƯỢC TỪ GIA ĐÌNH GIẢ - NHÀ FORGER

Có thể thấy rằng những khúc mắc liên quan đến mối quan hệ 「Gia đình」đang dần tăng lên theo từng năm. Nếu những từ như 「Cha mẹ Gacha」hay 「Cha mẹ độc đoán」 đã trở nên thông dụng với giới trẻ thì các sách báo bày tỏ nỗi khổ tâm của cha mẹ cũng đang gợi lên nhiều sự đồng cảm. Các vụ án về ngược đãi trẻ em vào năm 2020 đã tăng lên nhiều nhất từ trước đến giờ với hơn 200 nghìn vụ và mặc khác cũng có nhiều cặp vợ chồng gặp phải vấn đề vô sinh.

Chỉ cần xuất hiện những biến cố tàn bạo thì chúng ta có thể thấy rằng xã hội hiện tại đang ở trong tình trạng 「Mâu thuẫn rồi bị phá hủy」

Vậy thì nguyên nhân nào hình thành những khúc mắc đấy?

Màn kết hợp giữ anime 『SPY X FAMILY』được phát sóng từ tháng 4 năm 2022 và ca khúc kết phim “Kigeki” của Hoshino Gen, dường như ẩn chứa nguồn sức mạnh giúp chúng ta tháo gỡ những「Khúc mắc」liên quan đến mối quan hệ gia đình trong xã hội hiện tại.

LIỆU 「GIA ĐÌNH GIẢ」CÓ THỂ TRỞ THÀNH 「GIA ĐÌNH THẬT SỰ」?

『SPY X FAMILY』là tác phẩm nổi tiếng với tổng số lượng truyện tranh gốc phát hành lên đến hơn 21 triệu bản, phiên bản TV anime đã bắt đầu được phát sóng (đăng tải) từ tháng 4 năm nay. Bộ phim hiện đang nhận được rất nhiều sự chú ý, chẳng hạn như đã giữ vững vị trí thứ nhất trong 4 tuần liền ở hạng mục phim truyền hình Nhật Bản trên Netflix và lượng fan từ nước ngoài như Hong Kong hay Philippines cũng tăng nhanh chóng. Xu hướng này gợi chúng ta nhớ đến những bộ anime trước đây đã từng gây ra các hiện tượng xã hội như 『Kimetsu no Yaiba』『Jujutsu Kaisen』『Tokyo Revengers』

Nhân vật chính là một điệp viên hạng nhất có mật danh là Twilight, anh thành thạo vô số các công việc tình báo. Câu chuyện bắt đầu từ cảnh Twilight nhận nhiệm vụ 「Để tiếp cận nhân vật chủ chốt của quốc gia đối đầu thì phải tạo nên một gia đình giả rồi đưa con nhập học vào ngôi trường danh tiếng」

Chàng Twilight độc thân lấy thân phận tạm thời là 「Bác sĩ khoa Thần kinh – Loid Forger」, nhận nuôi cô bé Anya từ trại trẻ mồ côi, làm hợp đồng hôn nhân với Yor – người phụ nữ anh gặp trên phố và từ đó tiến hành thực hiện nhiệm vụ.

Hơn thế nữa, mỗi thành viên trong gia đình Forger – những người không cùng máu mủ, thậm chí khoảng thời gian họ gặp nhau còn chưa được bao lâu đã che giấu đi 「thân phận thực sự của mình」. Không chỉ Loid (Twilight) mà cô bé Anya cũng giấu đi thân phận「Nhà ngoại cảm có thể đọc được suy nghĩ con người」và Yor trong khi vừa làm công việc là「Nhân viên Tòa thị chính」vừa hoạt động ngầm như một 「Sát thủ」. Sự không đồng nhất sinh ra từ việc che giấu đi danh tính của mình đã tạo nên nhiều cảnh hài hước gây cười.

「GIA ĐÌNH FORGER」HIỆN ĐẠI MẶC DÙ LẤY BỐI CẢNH GẦN 50 NĂM TRƯỚC

Bối cảnh trong 『SPY X FAMILY』dù lấy tiền đề là một đất nước hư cấu nhưng theo tác giả nguyên tác Endo Tatsuya thì đây là 「Thời kỳ những năm 1960 - 70」. Tuy nhiên, gia đình Forger chính là kiểu gia đình khá là hiện đại.

Yor không phải làm nội trợ mà làm công việc nhân viên Tòa thị chính (và sát thủ) và độc lập trong kinh tế. Cô chia sẻ việc nhà còn phần lớn việc nấu ăn sẽ do Loid đảm nhận. Trong cảnh cầu hôn, Yor đã đưa ra yêu cầu 「Anh có thể kết hôn (hợp đồng) với em không? 」trước, sau đó cảnh Loid nắm tay cô rồi trả lời 「Hãy cùng giúp đỡ lẫn nhau」cũng vô cùng ấn tượng.

Ngoài ra, Yor không giỏi nấu ăn và có sức mạnh cơ bắp, nói nôm na thì khó có thể xem đây là nhân vật người vợ nữ công gia chánh được.

Trong tập 9 anime, khi Yor bị ám ảnh với lý tưởng trở thành người vợ đảm đang thì Loid đã nói những câu an ủi khiến nhiều người đọc ngưỡng mộ như「Những suy nghĩ như『Là vợ nên phải thế này』『Vì là mẹ nên』, tất nhiên việc em nỗ lực theo đuổi lý tưởng là điều rất tuyệt. Nhưng mà khi bị trói buộc quá nhiều và đánh mất bản thân thì những điều tốt đẹp cũng sẽ trở nên tồi tệ」

「CON GÁI」GỌI 「BỐ」「MẸ」. NHỮNG ĐIỂM CÓ Ở GIA ĐÌNH THÔNG THƯỜNG TRONG GIA ĐÌNH FORGER

「Gia đình Forger 」cho dù chỉ là gia đình giả nhưng cũng tồn tại mối quan hệ quý giá. Nếu trong xã hội Nhật Bản hiện đại, Loid đã nhận nuôi Anya từ trại trẻ mồ côi nên anh ấy trở thành 「Cha mẹ nuôi」 hay Cha nuôi trong trường hợp「Nhân con nuôi đặc biệt」. Mặc khác, đối với Yor thì gia đình Forger là 「Stepfamily (Gia đình kế) 」tức là mối quan hệ cha mẹ không cùng huyết thống với con cái do tái hôn.

Không rõ liệu mối quan hệ này sẽ có ảnh hưởng như thế nào nhưng Anya đã gọi bố mẹ của mình là 「Chichi (Bố)」và 「Haha (Mẹ)」

Trong gia đình「Stepfamily」, con cái không hay gọi bố dượng hay mẹ kế của mình là 「Bố」「Mẹ」và mối quan hệ dễ trở nên căng thẳng, điều này đôi khi cũng dẫn đến các vụ bạo hành. Dù chỉ là cách xưng hô nhưng vẫn quan trọng. Do đấy là cách mà con cái thể hiện những cảm xúc tinh tế của chúng.

Anya tự mình chọn 「Cách gọi khác thường」 là「Bố」「Mẹ」và tiến hành tạo dựng nên mối quan hệ đặc biệt cùng với hai người. 「Bố」「Mẹ」là cách gọi độc đáo của 「Nhà Forger」dù đây là từ trực tiếp thể hiện mối quan hệ giữa cha mẹ và con cái. Đối với cô bé Anya 2 người không phải là Cha hay Papa hay Mama, mà là những người đặc biệt được gọi là「Chichi (bố)」và「Haha (mẹ)」

CÓ MUÔN VÀN HÌNH THÁI GIA ĐÌNH VÀ VÔ SỐ LOẠI HẠNH PHÚC

「Thứ đang chảy không phải là máu mà chính là kỉ niệm và tình yêu」- ”Kigeki” đã miêu tả gia đình là gì?

Bài hát kết phim “Kigeki” do Hoshino Gen trình diễn đã trả lời rõ ràng cho những câu hỏi về 『SPY X FAMILY』, mặc khác đây cũng là một ca khúc được nhiều người khen ngợi vì 「Niềm yêu thích dành cho tác phẩm quá đỗi mãnh liệt」

Trên kênh Radio Liner Notes do Hoshino đảm nhận, anh có nói rằng “Kigeki” có liên quan chặt chẽ đến câu chuyện trong『SPY X FAMILY』và 「Tôi đã sáng tác ra ca khúc để nó có thể được diễn giải theo nhiều cách nghĩ khác nhau tùy thuộc vào người nghe」. “Kigeki” vừa là ca khúc nhạc pop có sự liên kết chặt chẽ với mạch chuyện vừa có thể khiến bất cứ ai nghe qua đều thấy đồng cảm, tài năng của Hoshino đã tỏa sáng trong bài hát này.

Chẳng hạn bạn có thể cảm nhận rõ ràng nội dung bài hát ngay cả khi ở ngôi thứ 2. Trong “Kigeki” tồn tại cả hai cách xưng là 「Anata」「Kimi」và đại từ nhân xưng ngôi thứ 2 liên tục thay thế cho nhau. Trong thế giới ngôn từ, thông thường có một quy tắc ngầm là 「Ngôi thứ nhất và thứ hai không thể cùng xuất hiện」, và bằng cách phá vỡ quy tắc đó mà bài hát dường như lột tả được những tâm tư của các nhân vật trong truyện, như thể nó hát lên những tình cảm của vô vàn người ở nhiều góc độ khác nhau, như để biểu lộ những thay đổi cảm xúc của cá nhân con người, tất cả đều có thể nghe thấy.

Trong lời bài hát với vô vàn từng chi tiết, đoạn đặc biệt nhận được sự chú ý chính là ＜Vì con đã hiểu rằng nơi mình thuộc về phải do chính mình tạo ra＞＜Ngày hôm ấy, chúng ta đã giao kèo, thậm chí còn sâu đậm hơn máu mủ, một khế ước của trái tim＞

Tanezaki Atsumi người đảm nhận lồng tiếng cho Anya khi xuất hiện với tư cách khách mời trên kênh 『All Night Nippon của Hoshino Gen 』đã ngợi ca hết mức lời bài hát với giọng run run 「Sẽ có rất nhiều người được cứu sống nhờ lời bài hát này」.  Đáp lại cảm nghĩ của Tanezaki, Hoshino cũng chia sẻ quan niệm về gia đình của bản thân như bên dưới:

“Gia đình theo tôi mơ hồi là mối quan hệ gắn bó máu thịt với nhau, nhưng mà vợ chồng lại không chung dòng máu. Thứ đang chảy không phải là máu mà chính là kỷ niệm và tình yêu. Những người không quen biết cũng sẽ được gắn kết, không quan trọng là bạn bè hay đồng nghiệp.”

―Hoshino Gen－

Không phải 「Gia đình bình thường」cũng được. Không phải người vợ giỏi cũng được. Chẳng phải 「Gia đình」là nơi mọi người giúp đỡ lẫn nhau và là nơi được tạo ra chỉ cho chúng ta thuộc về hay sao. Gia đình Forger và “Kigeki” vừa mang đến tiếng cười và sự chữa lành cho người xem vừa đưa ra những câu trả lời mới mẻ cho xã hội Nhật Bản hiện đại (thời Reiwa)

TỪ KHI NÀO MÀ「GIA ĐÌNH BÌNH THƯỜNG 」ĐÃ TRỞ NÊN 「BÌNH THƯỜNG」?

Gia đình của tôi – một phóng viên có 4 người, gồm cha là nhân viên văn phòng, mẹ làm nội trợ và một người chị gái. Vì sống trong môi trường như vậy nên từ khi còn nhỏ trong tôi đã luôn khắc sâu suy nghĩ rằng cấu trúc của một 「Gia đình bình thường」chính là 「Gia đình 2 con, vợ chồng hạnh phúc」. Những câu chuyện mà tôi đọc được thời thơ ấu phần lớn đều có cái kết 「Nhân vật chính kết hôn với người trong lòng rồi sinh con và sống hạnh phúc mãi mãi về sau 」, mỗi khi đóng lại quyển sách tôi luôn nghĩ「Đây đích thị là hình thái của hạnh phúc」 và nhận ra bản thân đã vô thức in đậm suy nghĩ ấy vào tâm trí mình.

Mặc dù vậy, mẹ tôi đã qua đời khi tôi tròn 8 tuổi nên bố tôi trở thành gà trống nuôi con. Tôi vẫn còn nhớ rõ khi ấy trong tôi đã luôn chất chứa cảm giác tự ti về cảnh ngộ của bản thân. Dù không thể nói sự cô đơn ấy là vô cùng lớn nhưng mà phần lớn các bạn cùng lớp đều có 「Gia đình bình thường」nên tôi đã luôn cho rằng đấy chính là điều đảm bảo cho một cuộc sống hạnh phúc.

Những người họ hàng nhà tôi thường nói「Đi học ở trường tốt rồi vào một công ty tốt, sau đó cưới người chồng tốt và sinh con chính là hạnh phúc đấy」, và khi tôi bắt đầu kiếm việc cũng được họ khuyên là 「Hãy kiếm một công việc bình thường để nhanh chóng kết hôn đi」. Người chị gái hơn tôi 3 tuổi đã đi theo “Lộ trình hạnh phúc” này, chị ấy kết hôn và sinh con vào đầu 20 tuổi và một người đã quá 30 mà vẫn chưa kết hôn như tôi đây đã khiến cho họ hàng sốt ruột. Mỗi lần họ nói 「Lo cho con thật đó」thì tôi lại có cảm giác họ đang muốn ám chỉ rằng 「Nếu không bình thường thì không thể hạnh phúc được đâu」

Quan điểm về「Gia đình bình thường 」này liệu có sức thuyết phục đến như thế nào nhỉ. Khi thử tìm hiểu thì tôi đã tìm ra một bản báo cáo nghiên cứu có tên 「Hôn nhân ở Nhật Bản theo cách nhìn lịch sử」của bà Ochiai Emiko – nhà nghiên cứu Xã hội học gia đình. Theo tài liệu này, Nhật Bản thời Edo có tỷ lệ ly hôn cao hơn so với các nước khác cùng thời kỳ, các cặp đôi sống thử và tỷ lệ có con ngoài giá thú cũng nhiều hơn so với hiện tại và bản thân những gia đình đó được cho là có nhiều điều bất ổn.

Quan điểm né tránh ly hôn lan rộng khắp nước Nhật khi 「Khái niệm về trinh tiết」được du nhập vào từ phương Tây sau thời Minh Trị và ngày càng trở nên phổ biến do các chính sách giáo dục theo chỉ đạo của Chính phủ. Sau đấy hơn thế nữa, trong suốt Giai đoạn phát triển kinh tế thần kỳ của Nhật Bản lối sống 「làm nội trợ toàn thời gian」trở nên phổ biến và đã định hình nên một 「Gia đình bình thường」. Bản báo cáo đi đến kết luận là 「Không thể cho rằng thái độ bảo thủ mang tính tương đối về hôn nhân ở Nhật Bản hiện đại là do ảnh hưởng của truyền thống」

Có khả năng là quan điểm 「Gia đình thông thường 」là hình thái của 「Hạnh phúc」được hình thành dựa trên 「100 triệu giai cấp trung lưu」của 50 năm trước không chừng.

TRÍ TƯỞNG TƯỢNG CÓ THỂ XUA TAN NHỮNG KHÚC MẮC VỀ「HÌNH THÁI GIA ĐÌNH」

Khi xã hội và lối sống thay đổi thì quan điểm về gia đình cũng sẽ thay đổi theo.  Mặc dù vậy sức mạnh của ấn tượng đầu tiên là vô cùng lớn và nó thường khiến chúng ta bị trói buộc trong vô thức. Tôi cũng là một trong số đó.

Tôi nghĩ rằng trí tưởng tượng có thể phá bỏ những định kiến đã khắc sâu trong chúng ta. Truyện và âm nhạc một mặt như chiếc gương phản chiếu thực trạng trầm trọng, mặt khác chúng đưa ra quan điểm sống mới và mở ra hướng đi cho hiện tại. Khi xem『SPY X FAMILY』rồi vừa nghe “Kigeki” vừa có suy nghĩ là “Tuyệt thật” sẽ giúp bạn thay đổi mọi thứ. Sự sáng tạo có sức mạnh đến như vậy đấy.

Trong thời đại mà mỗi người có thể lựa chọn cho mình nhiều cách sống đa dạng khác nhau, tôi cho rằng hình thái gia đình cũng sẽ có vô số loại và chúng ta đều đáng được sống ở vô vàn nơi mà bản thân thuộc về. Cụ thể hơn là nếu gia đình ta đang có không thích hợp với bản thân thì chúng ta có thể tự tạo ra một gia đình mới mà bản thân thuộc về và cảm thấy hạnh phúc là được.

Bản thân chúng ta có thể tạo nên gia đình dù không chung dòng máu như trong bài hát Kigeki – Mỗi ngày gia đình ta sẽ tiếp tục cuộc sống vui tươi này và trò chuyện「Cùng về nhà thôi nào」「Hôm nay chúng ta ăn gì nhỉ」

Link gốc bài viết: 『SPY×FAMILY』が手放す、「ふつうの家族」のしがらみ。偽装家族・フォージャー家が教えてくれること | CINRA

Người dịch: Nâu Hạt Dẻ